Amarakosha in tweets: कालवर्गः Time - all units of time...Part 1
कालो दिष्टोऽप्यनेहापि समयोऽप्यथ पक्षतिः। #amarakosha
प्रतिपद् द्वे इमे स्त्रीत्वे तदाद्यास्तिथयो द्वयोः॥
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 26, 2014
कालः दिष्टः अनेहा समयः are synonyms of time. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 26, 2014
पक्षतिः & प्रतिपद् (both f.) are synonyms of the first date of the lunar month. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 26, 2014
And from प्रतिपद्, द्वितीया etc start the तिथयः (plural of तिथि dates). Used in m. or f. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 26, 2014
Day, morning,
घस्रो दिनहनी वा तु क्लीबे दिवसवासरौ ।
प्रत्यूषोऽहर्मुखं कल्यमुषःप्रत्युषसी अपि॥
प्रभातं च दिनान्ते तु सायं संध्या पितृप्रसूः। #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 27, 2014
घस्रः दिनम् अहः दिवसः वासरः are synonyms for day. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 27, 2014
प्रत्यूषः अहर्मुखम् कल्यम् उषः प्रत्युषः प्रभातम् are synonyms for morning. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 27, 2014
प्रत्यूषः अहर्मुखम् कल्यम् उषः प्रत्युषः प्रभातम् are synonyms for morning. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 27, 2014
त्रिसंध्यम् and Night
प्राह्णापराह्णमध्याह्नास्त्रिसंध्यमथ शर्वरी ॥
निशा निशीथिनी रात्रिस्त्रियामा क्षणदा क्षपा।
विभावरीतमस्विन्यौ रजनी यामिनी तमी ॥#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 28, 2014
त्रिसंध्यम् are the three together प्राह्णः (forenoon), अपराह्णः (afternoon), मध्याह्नः (noon). #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 28, 2014
शर्वरी निशा निशीथिनी रात्रिः त्रियामा क्षणदा क्षपा विभावरी तमस्विनी रजनी यामिनी तमी are synonyms of night. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 28, 2014
#Nighaṇṭu 1.6: 23 names of the night त्रयोविंशती रात्रिनामानि #SanskritAppreciation pic.twitter.com/X0wQlb9KXV
— Rohini Bakshi (@RohiniBakshi) November 26, 2014
तमिस्रा तामसी रात्रिर्ज्यौत्स्नी चन्द्रिकयान्विता।
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 29, 2014
तमिस्रा is dark night. ज्यौत्स्नी is moonlit night. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 29, 2014
आगामिवर्तमानार्हयुक्तायां निशि पक्षिणी॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 29, 2014
पक्षिणी is the night along with the present day and the upcoming day. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 29, 2014
गणरात्रं निशा बह्व्यः प्रदोषो रजनीमुखम्।
अर्धरात्रनिशीथौ द्वौ द्वौ यामप्रहरौ समौ ॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 30, 2014
गणरात्रम् is collection of nights. प्रदोषः is early part of night. अर्धरात्रः & निशीथः are synonyms of midnight. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 30, 2014
यामः & प्रहरः are synonyms of eight part of day & night (i.e. 3 hours). #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) November 30, 2014
स पर्वसंधिः प्रतिपत्पञ्चदश्योर्यदन्तरम्।
पक्षान्तौ पञ्चदश्यौ द्वे पूर्णमासी तु पौर्णिमा॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 1, 2014
पर्व संधिः or पर्वसंधिः is the join of the last and first lunar fortnight. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 1, 2014
पक्षान्तः & पञ्चदशी are synonyms for the last (15th) day of lunar fortnight. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 1, 2014
कलाहीने साऽनुमतिः पूर्णे राका निशाकरे।
अमावास्या त्वमावस्या दर्शः सूर्येन्दुसंगमः॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 2, 2014
अनुमतिः is that last date of the bright fortnight in which the moon is almost full. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 2, 2014
राका is the last date of the bright fortnight in which the moon is really full. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 2, 2014
अमावास्या अमावस्या दर्शः & सूर्येन्दुसंगमः are synonyms of the last date of the dark fornight of the moon. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 2, 2014
सा दृष्टेन्दुः सिनीवाली सा नष्टेन्दुकला कुहूः।
उपरागो ग्रहो राहुग्रस्ते त्विन्दौ च पूष्णि च॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 3, 2014
सिनीवाली is that last date of the dark fortnight on which moon is slightly visible. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 3, 2014
कुहूः is that last date of the dark fortnight on which moon is not visible at all. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 3, 2014
उपरागः & ग्रहः are used for eclipse of moon or sun. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 3, 2014
सोपप्लवोपरक्तौ द्वौ अग्न्युत्पात उपाहितः।
एकयोक्त्या पुष्पवन्तौ दिवाकरनिशाकरौ॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 4, 2014
सोपप्लवः or उपरक्तः is eclipsed (sun or moon). #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 4, 2014
अग्न्युत्पातः or उपाहितः is meteor. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 4, 2014
पुष्पवन्तौ is sun and moon together. #anarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 4, 2014
Units of time and more - fascinating all units of time till a year described
अष्टादश निमेषास्तु काष्ठा त्रिंशत् तु ताः कला।
तास्तु त्रिंशत् क्षणस्ते तु मुहूर्तो द्वादशाऽस्त्रियाम्॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 5, 2014
ते तु त्रिंशदहोरात्रः पक्षस्ते दशपञ्च च।
पक्षौ पूर्वाऽपरौ शुक्लकृष्णौ मासस्तु तावुभौ॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 5, 2014
द्वौ द्वौ माघादिमासौ स्यादृतुस्तैरयनं त्रिभिः।
अयने द्वे गतिरुदग्दक्षिणाऽर्कस्य वत्सरः॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 5, 2014
Units of time in #amarakosha. निमेषः = time needed for shutting the eyelid.
18 निमेषः=काष्ठा. 30 काष्ठा=कला. 30 कला = क्षणः.
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 5, 2014
12 क्षणः= मुहूर्तः. 30 मुहूर्तः = अहोरात्रः (one day and night). 15 अहोरात्रः= पक्षः (fortnight). #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 5, 2014
पक्षः are two kinds शुक्लः (bright) कृष्णः (dark). 2 पक्ष = मासः (month).
Magha etc are the various months. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 5, 2014
2 मासः = ऋतुः . 3 ऋतुः =अयनम् (half an year).
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 5, 2014
अयनम् of two kinds उत्तरायणम् दक्षिणायनम् (sun moves in the north & south direction respectively). 2 अयनम् = वत्सरः (year) #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 5, 2014
समरात्रिदिवे काले विषुवद्विषुवं च तत्।
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 6, 2014
विषुवत् and विषुवम् are synonyms of equinox (the day when night and day are of equal length). #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 6, 2014
पुष्ययुक्ता पौर्णमासी पौषी मासे तु यत्र सा ।
नाम्ना स पौषो माघाद्याश्चैवमेकादशापरे ॥
amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 7, 2014
Again for rest 11, पूर्णिमा is माघी फाल्गुनी चैत्री वैशाखी ज्यैष्ठी आषाढी श्रावणी भाद्रपदी आश्विनी कार्तिकी माघी as per नक्षत्र #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 7, 2014
पौर्णमासी is the name of the full moon day with पुष्यनक्षत्रम् (i.e in the month of पौषः). #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 7, 2014
Names of the months
मार्गशीर्षे सहा मार्ग आग्रहायणिकश्च सः।
पौषे तैषसहस्यौ द्वौ तपा माघेऽथ फाल्गुने॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 8, 2014
स्यात्तपस्यः फाल्गुनिकः स्याच्चैत्रे चैत्रिको मधुः ।
वैशाखे माधवो राधो ज्येष्ठे शुक्रः शुचिस्त्वयम्॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 8, 2014
आषाढे श्रावणे तु स्यान्नभाः श्रावणिकश्च सः ।
स्युर्नभस्यप्रौष्ठपदभाद्रभाद्रपदाः समाः॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 8, 2014
स्यादाश्विन इषोऽप्याश्वयुजोऽपि स्यात्तु कार्तिके
बाहुलोर्जौ कार्तिकिको हेमन्तः शिशिरोऽस्त्रियाम् ॥
#amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 8, 2014
Names of months with their synonyms follow मार्गशीर्षः = सहाः = मार्गः = आग्रहायणिकः। पौषः = तैषः = सहस्यः । #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 8, 2014
तपा = माघः। फाल्गुनः = तपस्यः = फाल्गुनिकः।चैत्रः = चैत्रिकः = मधुः।वैशाखः = माधवः = राधः। ज्येष्ठः = शुक्रः। शुचिः = आषाढः। #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 8, 2014
श्रावणः =नभाः = श्रावणिकः।नभस्यः=प्रौष्ठपदः =भाद्रः = भाद्रपदः।आश्विनः =इषः =अश्वयुजः। कार्तिकः = बाहुः = लोर्जः = कार्तिकिकः। #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 8, 2014
हेमन्तः and शिशिरः are respectively fall and winter seasons. #amarakosha
— Sandeep Nangia (@SNChd) December 8, 2014